Αδύνατη και η διχοτόμηση και τα δύο κράτη

Για μια ακόμη φορά ο σουρεαλισμός κυριαρχεί στην Κύπρο. Δεν περιορίζεται βέβαια στο ΑΚΕΛ αλλά οι ηγεσίες Χριστόφια – Κυπριανού τον έχουν αναγάγει σε επιστήμη. Αν δεν ξαναρχίσουν οι συνομιλίες, διακηρύττει το ΑΚΕΛ, θα καταλήξουμε στην «τελική διχοτόμηση» ή στα «δύο κράτη». Δεν έχω καταλάβει αν θεωρούν ένα από τα κατ’ αυτούς δύο ενδεχόμενα χειρότερο από το άλλο. Όμως, είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν έχει σημασία. Και τα δύο είναι εκ των πραγμάτων αδύνατα. Ούτε η «τελική διχοτόμηση» είναι δυνατή, αλλά ούτε και τα «δύο κράτη». Κατ’ αρχάς και τα δύο είναι ανάθεμα για την Τουρκία. Ναι, ανάθεμα. Και θα το εξηγήσω πιο κάτω.

Αν από την Άγκυρα (και από τα iç oğlan τους στη Λευκωσία) ακούγονται κατά καιρούς, και τελευταία όλο και πιο συχνά, και επίσημες φωνές που παίζουν με τέτοια σενάρια, είναι γιατί οι Τούρκοι έχουν εδώ και δεκαετίες κατανοήσει την ψυχοσύνθεσή μας –έχουν μπει στο πετσί μας– και πετάνε τέτοιες κουβέντες για να τρέχουμε ασταμάτητα να «προλάβουμε» τα χειρότερα και για να βρίζουμε οι μεν τους δε, ενώ αυτοί που επιβουλεύονται τις ελευθερίες μας χαριεντίζονται.

Και επειδή προανέφερα πως ο σουρεαλισμός δεν περιορίζεται μόνο στην ηγεσία του ΑΚΕΛ, σημειώνω πως και όλη η λεγόμενη «θεωρία των χαμένων ευκαιριών», που πρεσβεύουν πολλοί και μαζί η αμερικανική Δεξιά της Κύπρου, οικοδομήθηκε πάνω σε αυτή τη λογική τού κάθε πέρυσι και καλύτερα. Τα περί «τελικής διχοτόμησης/δύο κράτη» και η «θεωρία των χαμένων ευκαιριών» αποτελούν τεμπέλικα υποκατάστατα της κριτικής σκέψης και της ανάγκης για κομματικό ή προσωπικό αναστοχασμό. Είναι πολύ πιο εύκολα να αυτομαστιγώνεσαι παρά να αναστοχάζεσαι. Αναστοχασμός σημαίνει πως κάποτε καταλαβαίνεις πως στραβά αρμενίζεις, το παραδέχεσαι και αλλάζεις ρότα. Αν δεν το κάνεις, σημαίνει σύγκρουση με τα πράγματα και καταποντισμό. Δεν βουλιάζεις όμως μόνος σου. Παίρνεις και το καράβι μαζί σου.

Ας δούμε τα περί «τελικής διχοτόμησης». Επιδιώκει η Τουρκία την τελική διχοτόμηση της Κύπρου; Η απάντηση είναι καταφατικά «όχι». Η Τουρκία είχε κάποτε έναν τέτοιο στόχο. Όσο δεν υπήρχε όμως μαζική ελληνική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο.

Μέχρι δηλαδή το 1964. Τότε ανακάλυψε πως η διχοτόμηση δεν θα της έλυνε το γεωπολιτικό της πρόβλημα. Μέχρι τότε οι Κεμαλιστές διατύπωναν το πρόβλημα αυτό ως την ανάγκη για τη μη περικύκλωση της Τουρκίας από την Ελλάδα. Αυτό έγινε ανέφικτο με την ελληνική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο, που υφίστατο ντε φάκτο μεταξύ 1964-’67. Και σίγουρα δεν θα συμφωνούσαν με συμφωνημένη διχοτομική λύση (η αμερικανική Δεξιά της Κύπρου την ονόμασε τότε «ένωση» με ανταλλάγματα, αλλά που στην πράξη ήταν διχοτόμηση-«διπλή ένωση» («double enosis»), που με τη συναίνεσή τους θα έφερνε την Ελλάδα ντε γιούρε στη Κύπρο.

Μετά το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή τα γεωπολιτικά δεδομένα άλλαξαν άρδην υπέρ της Τουρκίας. Είναι τόσο κοντόμυαλοι οι Τούρκοι να χάσουν το στρατηγικό πλεονέκτημα που απέκτησαν με μια λύση «τελικής διχοτόμησης»; Εκτός βέβαια αν οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους και «τελική διχοτόμηση» σημαίνει κάτι άλλο και όχι «τελική διχοτόμηση». Τι να σημαίνει; Να μας το εξηγήσουν στην Εζεκία Παπαϊωάννου που πιπιλούν τη φράση κάθε τόσο και παίζουν το ψυχολογικό παιγνίδι της Άγκυρας σε βάρος του λαού.

Ας πάμε τώρα στα «δύο κράτη». Δεν θα μακρηγορήσω. «Δύο κράτη», δηλαδή τι; Ένα «ελληνικό» και ένα «τουρκικό», κυρίαρχα και ανεξάρτητα; Μέλη της ΕΕ, του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Κοινοπολιτείας, του ΝΑΤΟ; Μα ακούν τα αφτιά τους τι λέει το στόμα τους, όπως θα έλεγε και ο Μπουγιούκ Ταγίπ; Και επιδιώκει ή θα αποδεχτεί μια τέτοια κατάσταση στην Κύπρο η Τουρκία, έστω και αν μπορούσε να επιτευχθεί; Τώρα που έχει ξεσαλώσει γεωπολιτικά και επιδιώκει να ηγεμονεύσει σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, θα αυτοπεριοριστεί σε μόνο μια μικρή γωνιά της, στον έλεγχο δηλαδή του «τουρκικού» κράτους, η ΑΟΖ του οποίου «τουμπάρει» με τα νότια παράλια της Μικράς Ασίας, ενώ η ΑΟΖ «ελληνικού» κράτους «τουμπάρει» με την ΑΟΖ της Αιγύπτου;

Εκτός εάν και πάλι οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους και η φράση «δύο κράτη» δεν σημαίνει «δύο κράτη» αλλά κάτι άλλο. Τι να σημαίνει; Εδώ εξηγήσεις μας οφείλουν και το ΑΚΕΛ αλλά και ο ΔΗΣΥ, τον οποίο το ΑΚΕΛ κατηγορεί ευθέως πως καλλιεργεί υπόγεια στα σαλόνια της Λευκωσίας τη λύση των δύο κρατών. Προσωπικά δεν νομίζω να υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά. Κάτι συναφές πρέπει να επεξεργάζονται οι στρατηγικοί εγκέφαλοι και οι κονσιλιάτοροι του Προέδρου, αλλά δεν φαίνεται να καταφέρνουν να το διατυπώσουν ευκρινώς. Να το κάνουν ξεπίτηδες ως μέρος μιας στρατηγικής; Αμφιβάλλω. Ποιος την έχασε για να τη βρουν αυτοί; Μάλλον μπερδεμένα θα τα έχουν και αυτοί, όπως και στο ΑΚΕΛ. «Ετζιύλησεν δηλαδή το στούππωμα τζιαι ήβρεν το λαβέζι.» Ο κοινός νους λέει πως αν κάτι δεν μπορεί να διατυπωθεί ώστε να γίνεται κατανοητό, σημαίνει τα έχει μπερδεμένα στο μυαλό του αυτός ή αυτοί που το κυκλοφορούν.

Θα προσθέσω και κάτι ακόμη σχετικό. Εφαρμόζει, λένε πολλοί, το περιβόητό της σχέδιο Β η Τουρκία. Και αυτό προϋποθέτει «λύση» εκτός διαδικασιών του ΟΗΕ. Και παραπέμπουν ως ενδείξεις κατά καιρούς σχετικές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και κυρίως του αμετροεπή ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου καθώς και για το ενδεχόμενο λύσης «δύο κρατών». Μας δουλεύει ψιλό γαζί ο ισλαμιστής ΥΠΕΞ και εμείς τρέχουμε υστερικά από πίσω του με κραυγασμούς πως είτε πάμε σε συνομιλίες είτε καταλήγουμε στη διχοτόμηση και στα δύο κράτη.

Το τελευταίο πράγμα που θα πράξει η Τουρκία είναι να φύγει από τη διαδικασία του ΟΗΕ, μέσω της οποίας βρίσκεται πάντοτε, και όχι τυχαία, ένα βήμα μπροστά από εμάς. Πού θα βρει τους διάφορους Ντε Σότο και Άιντε, να κάνουν τη δουλειά της και να την εξαγνίζουν; Τότε, θα ρωτήσει κάποιος, γιατί αρνούνται να συναινέσουν στην αποστολή ειδικού απεσταλμένου του ΓΓ στην Κύπρο; Μα διερωτήθηκε κανείς πως ίσως ένας από τους λόγους είναι πως οι Τούρκοι έκαναν την έρευνά τους και δεν τους αρέσει ο καπνός που φουμάρει η εν λόγω κυρία και πως επιπλέον είναι Αμερικανίδα και πως δεν τα παν’ καλά οι Τούρκοι με τους Αμερικανούς τελευταία; Εμείς πάντως τρέξαμε και δώσαμε τη συναίνεσή μας, όπως πράξαμε και με τον τουρκόλαγνο Άιντε, και ο Θεός ας βάλει το χέρι του.

Έχει καταντήσει κοινός τόπος να επαναλαμβάνονται ουσιώδη πράγματα. Ξέρετε, και η «τελική διχοτόμηση» είναι δυνατή και τα «δύο κράτη». Αλλά μόνο με τη συναίνεση μας, έστω και αν η Τουρκία παραλογίσει γεωπολιτικά και τα αποδεχτεί. Θα πρέπει να παραλογίσουμε και εμείς και εκείνοι ταυτόχρονα – να ευθυγραμμιστούν δηλαδή τα άστρα του παραλογισμού.

Η Κύπρος προστατεύεται μόνο από την υπόστασή της ως διεθνές κρατικό υποκείμενο, μια υπόσταση που δεν μπορεί κανείς να της την αφαιρέσει, όσες πλάτες και όση δύναμη και να διαθέτει. Εάν η άλλη πλευρά επιδιώκει μια λύση, αυτή δεν μπορεί να είναι ούτε η «τελική διχοτόμηση», αλλά ούτε και τα «δύο κράτη».

Υ.Γ.: Επειδή η Κύπρος είναι αδύναμο, αλλά όχι μικρό κράτος, δεν θα πρέπει να χαριστεί στην Τουρκία εάν η τελευταία αρχίσει τα γνωστά της παιγνίδια στην κυπριακή ΑΟΖ. Εάν επιχειρήσει γεωτρήσεις αυτό που δεν πρέπει να κάνει η Λευκωσία είναι να ακολουθήσει την παθητική πολιτική του Προέδρου Χριστόφια που άφησε ανενόχλητη για χρόνια σκανδιναβική εταιρεία που μετέφερε νερό από την Τουρκία, παραβιάζοντας προκλητικά την κυριαρχία της Κύπρου. Τέτοιο θράσος απέκτησε η εταιρεία αυτή που χρόνια αργότερα διεκδίκησε έργα από το κυπριακό κράτος εκθειάζοντας ως παράδειγμα τη δουλειά της με το νερό από την Τουρκία!