Η στρατηγική της Τουρκίας σε Μεσόγειο-Κρήτη-Λιβύη
Επιχείρηση Μεσογειακή ασπίδα
Ήταν πρωί της 1ης Απριλίου 2006, στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όταν η τουρκική αντιπροσωπεία ανακοίνωσε σε ολόκληρη την συμμαχία με γραπτή δήλωση την έναρξη της ναυτικής επιχείρησης της Τουρκίας «Mediterranean Shield – Μεσογειακή Ασπίδα», που είχε ως στόχο την ενεργειακή ασφάλεια της ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η δήλωση είχε επίδραση σεισμού στο ΝΑΤΟ. Κι αυτό επειδή στην ίδια περιοχή διεξαγόταν η επιχείρηση του ΝΑΤΟ “Αποτελεσματική Προσπάθεια” από τις 16 Οκτωβρίου 2001. Παρόμοιες δηλώσεις έγιναν προς όλον τον κόσμο μέσω δηλώσεων και ανακοινώσεων τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών και του Γενικού Επιτελείου. Σχεδόν δύο χρόνια μετά, η Τουρκία ανακοίνωνε στον κόσμο ότι διεξήγαγε και την επιχείρηση «Αρμονία του Ευξείνου Πόντου» μετά την «Μεσογειακή Ασπίδα», δηλαδή δύο επιχειρήσεις ναυτικής ασφάλειας, σε δύο ξεχωριστές θαλάσσιες περιοχές, στον Εύξεινο Πόντο και την Αν. Μεσόγειο.
Πώς ξεκίνησε;
Θέσαμε για πρώτη φορά την ιδέα και το όνομα της Επιχείρησης Μεσογειακή Ασπίδα την 1η Φεβρουαρίου 2005 στον ναύαρχο Özden Örnek, όταν ήταν επικεφαλής του Τμήματος Στρατηγικής της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων.
Η πραγματική ανάγκη που μας οδήγησε να σχεδιάσουμε μια τέτοια επιχείρηση, ήταν η παράνομη ΑΟΖ που ανακήρυξε η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση στις 2 Απριλίου 2004, με ισχύ από τις 21 Μαρτίου 2003. Η ενέργεια αυτή παραβίαζε την ΑΟΖ της Τουρκίας. Ο χάρτης των ΑΟΖ της Μεσογείου που ετοιμάστηκε από το Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης για την Ε.Ε., έκλεβε από την περιοχή αρμοδιότητας της Τουρκίας, δηλαδή το Γαλάζια Πατρίδα, περίπου 150 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Εκείνα τα χρόνια, η Τουρκία ξεγελιόταν με το δόλωμα της ένταξης στην Ε.Ε. και γιόρταζε με πυροτεχνήματα την έναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Ήταν μια περίοδος που το δίκτυο Γκιουλέν και η επιρροή του ΝΑΤΟ, έπαιζαν μεγάλο ρόλο στην εξωτερική και στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας. Υπήρχε ανάγκη να αντιδράσουμε για την προστασία της Γαλάζιας Πατρίδας μας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η αντίδραση ήρθε στην ημερήσια διάταξη την άνοιξη του 2005 με την προαναφερθείσα πρόταση του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία υλοποιήθηκε μόνο μετά από 14 μήνες. Ενώ η επιχείρηση Μεσογειακή Ασπίδα ανακοινώθηκε στον κόσμο, η ασφάλεια των νέων ενεργειακών διαδρομών που θα δημιουργηθούν στη Μεσόγειο ως αποτέλεσμα του έργου πετρελαιαγωγού BTC, το οποίο θα ξεκινούσε στις 13 Ιουλίου 2006, τρεις μήνες αργότερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέδωσε τις υπ’ αριθμόν 1373, 1540 και 1566 Αποφάσεις, που στόχευαν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, στη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής και στην πρόληψη παράνομων δραστηριοτήτων στη θάλασσα. Θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην επιχείρηση φρεγάτες, υποβρύχια, κορβέτες, ταχύπλοα σκάφη και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας. Στο πλαίσιο της επιχείρησης “Μεσογειακή Ασπίδα”, ξεκίνησε η ανάπτυξη φρεγατών, υποβρυχίων και κορβετών στη Μερσίνα και την Αμμόχωστο.
Έρχεται το Μπαλιόζ-Βαριοπούλα
Περίπου 3,5 χρόνια μετά την έναρξη της επιχείρησης, στην έκθεση προόδου της ΕΕ του 2009 για την Τουρκία, γινόταν ονομαστική αναφορά στις τουρκικές ναυτικές δυνάμεις. Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους ήταν η επιχείρηση “Μεσογειακή Ασπίδα”. Η ΕΕ δεν ήθελε η Τουρκία να προστατεύει την Γαλάζια Πατρίδα στη Μεσόγειο. Στο σελίδα 32 στο άρθρο 2.3 της έκθεσης της 14ης Οκτωβρίου 2009, υπήρχε η εξής αναφορά: «Το τουρκικό ναυτικό μπλόκαρε μη στρατιωτικά πλοία που αναζητούσαν πετρέλαιο για την ελληνοκυπριακή διοίκηση πολλές φορές κατά την περίοδο αναφοράς». Τέσσερις μήνες μετά τη δημοσίευση της έκθεσης, 4 ναύαρχοι, εμού συμπεριλαμβανομένου, και δεκάδες αξιωματικοί του Ναυτικού, συνελήφθησαν λόγω του Σχεδίου Μπαλιόζ (Βαριοπούλα). Αυτό το κύμα έληξε ένα μήνα αργότερα. Ωστόσο, η πραγματική καταιγίδα θα έρθει στις 11 Φεβρουαρίου 2011 με συλλήψεις της Σιλιβρίας. Ο ιμπεριαλισμός με τους συνεργάτες στην Τουρκία είχε κατακρεούργησε από το Πολεμικό Ναυτικό .
Η Μεσογειακή Ασπίδα συνεχίζεται
Η Μεσογειακή Ασπίδα συνεχίστηκε, αν και σε πιο χαμηλή ένταση, παρά την αποδυνάμωση που είχε υποστεί το πολεμικό ναυτικό με τις συλλήψεις μετά το 2008. Η δύναμη του Γκιουλέν στο Ναυτικό δεν ήταν αρκετή για να σταματήσει μια τέτοια επιχείρηση για την προστασία των εθνικών μας συμφερόντων και της Γαλάζιας Πατρίδας. Στις 15 του Ιουλίου του 2016 η ομάδα αυτή δρώντας εξ ονόματος ιμπεριαλισμού επιχείρησε με το πραξικόπημα να αναλάβει τα ηνία της χώρας, όμως ο λαός δεν το επέτρεψε. Αντιστάθηκε και κέρδισε. Εάν εκείνο το πραξικόπημα ήταν επιτυχές, κανείς να μην αμφιβάλλει ότι θα είχαν καταργηθεί η Μεσογειακή Ασπίδα, μαζί με την Επιχείρηση «Αρμονία του Ευξείνου Πόντου» και δεν θα επιτρέπονταν άλλες δραστηριότητες εκτός από τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ.
Η αύξηση της αποτελεσματικότητας του ΠΝ μετά το 2016
Το Ναυτικό μας, το οποίο ενισχύθηκε με την απαλλαγή από τα στελέχη που πρόσκεινταν στον Γκιουλέν, κόντρα στους ιμπεριαλιστές, από το 2017 και μετά είχε μεγάλες απανωτές επιτυχίες τόσο στη Μεσόγειο όσο και στο Αιγαίο. Με τις ασκήσεις Θαλασσόλυκος και Γαλάζια Πατρίδα, το 2019, δημιούργησε μια εξαιρετικά ισχυρή προστατευτική βάση για την επιτυχή άσκηση της διπλωματίας των σεισμικών ερευνών και των γεωτρήσεων της Τουρκίας στην περιοχή. Αναμφίβολα, ο κύριος παράγοντας που παρείχε αυτή τη βάση προστασίας, ήταν η επιχείρηση “Μεσογειακή Ασπίδα”. Η Τουρκία, χάρη σε αυτήν τη λειτουργία, μέχρι και σήμερα, απομάκρυνε από την περιοχή μας 14 πλοία τα οποία επιχείρησαν να διεξάγουν έρευνες για την ελληνοκυπριακή διοίκηση. Τα τελευταία χρόνια το τουρκικό πολεμικό ναυτικό διεξήγαγε ίσως την πιο ισχυρή άσκηση διπλωματίας των φρεγατών και των κανονιοφόρων στην παγκόσμια αρένα.
Η Συμφωνία της 27ης Νοεμβρίου και η Μεσογειακή Ασπίδα
Η Συμφωνία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών Τουρκίας-Λιβύης, που αναπτύχθηκε από τον υποναύαρχο Τζιχάντ Γιαϊτζί και υπογράφηκε τις 27 Νοεμβρίου 2019, σήμανε την έναρξη μιας εντελώς νέας εποχής στη Μεσόγειο. Χάρη σε αυτήν τη συμφωνία, προστέθηκε μια μεγάλη σφήνα μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, και αποκτήθηκε ένα μεγάλο νομικό κεκτημένο στο μέτωπο των τουρκικών ναυτιλιακών νόμων. Το πρώην στέλεχος της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ελλάδας και καλός γνώστης της τουρκικής, Σάββας Καλεντερίδης, σε άρθρο του που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα “Ένοπλος”, την περασμένη εβδομάδα, εξηγεί πραγματικά τα πάντα: «Σε περίπτωση που υλοποιηθεί η συμφωνία που υπέγραψε η Τουρκία με τη Λιβύη, αυτό θα σημάνει το τέλος του Ελληνισμού.» Είναι κατανοητό ότι η νομική υπεροχή που παρέχεται από αυτήν τη συμφωνία θα προστατεύεται από την παρουσία του ναυτικού στη θάλασσα.
Μια επιχείρηση που διεθνοποιήθηκε
Το γεγονός ότι το πακιστανικό πολεμικό πλοίο PNS Alamgir συμμετείχε στη Μεσογειακή Ασπίδα στις 21-23 Νοεμβρίου 2019, λίγο πριν από την υπογραφή αυτής της ιστορικής συμφωνίας, ήταν επίσης σημαντική εξέλιξη. Η συμμετοχή δύο μελών του προσωπικού παρακολούθησης του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού της Ιορδανίας από τις 21 έως τις 28 Νοεμβρίου 2019 στην φρεγάτα TCG Barbaros παρείχε μεγάλη υποστήριξη στην Μεσογειακή Ασπίδα για να αποκτήσει διεθνή διάσταση. Τέλος η ανάπτυξη ενός συστήματος πληροφοριών για την πορεία των εμπορικών πλοίων από το πολεμικό ναυτικό, και η ανταλλαγή πληροφοριών για την πορεία των πλοίων του Πακιστάν, στις 21 Απριλίου 2020, έδωσε στην όλη υπόθεση άλλη διάσταση. Διοικητής των πληροφοριών μεταξύ της Τουρκίας και του Πακιστάν, μέσω ενός μονοπατιού που αρχίζει την αμοιβαία κοινό σύστημα μετάδοσης, που έχει επιταχύνει αυτή τη διαδικασία. Δεν θα αποτελέσει έκπληξη το γεγονός ότι η Γεωργία, η Αλβανία, η Αλγερία και η Τυνησία θα θελήσουν να συμμετάσχουν σύντομα σ’ αυτήν την επιχείρηση . Από την άλλη πλευρά, είναι δυνατόν να σκεφθούμε να συμπεριλάβουμε τη συμμετοχή στην επιχείρηση Μεσογειακή Ασπίδα και πλοίων του αδελφού κράτους Αζερμπαϊτζάν, του Τουρκμενιστάν και του Καζακστάν.
Η Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό μας που επιχειρούν μέχρι τη Δυτική Μεσόγειο
Τις πρωινές ώρες της Παρασκευής, 17 Απριλίου 2020, η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία πραγματοποίησε άσκηση στα νότια και δυτικά της Κρήτης. Στην άσκηση συμμετείχαν 3 αεροσκάφη KC-135R, 1 αεροπλάνο E7T Peace Eagle HEI και πολλά αεροσκάφη F-16. Η συντονισμένη εκτέλεση αυτής της επιχείρησης στη Μεσόγειο, με τα ναυτικά στοιχεία του πολεμικού μας ναυτικού που βρίσκονται μπροστά από τις ακτές της Λιβύης από τον Ιανουάριο του 2020, είχε σημαντικό αντίκτυπο και μάλιστα εν μέσω καραντίνας Covid-19. Μπορούμε να πούμε ότι αυτή η επιχείρηση περιελάμβανε και ένα μήνυμα προς την Επιχείρηση EUNAVFOR MED IRINI, η οποία ξεκίνησε από την ΕΕ για να υποστηρίξει το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ που επιβλήθηκε στη Λιβύη στο ίδιο χρονικό πλαίσιο. Μπορούμε να πούμε ότι η έναρξη της επιχείρησης Ειρήνη , ως συνέχεια της επιχείρησης Σοφία, αποτελεί και ένα μήνυμα προς την Τουρκία. Είναι γνωστό ότι η Τουρκία δεν θέλει να αλλάξουν οι γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή και γι’ αυτό στηρίζει τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης. Θα πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο την επιχείρηση αυτή, που γίνεται για να κόψει τα δρομολόγια υποστήριξης της Τουρκίας στη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης, τη στιγμή που μέσω Αιγύπτου παρέχεται άφθονος οπλισμός στον Χαφτάρ, να τη χρησιμοποιήσει η Ελλάδα εναντίον της Τουρκίας με έναν προκλητικό τρόπο. Είναι πλέον καιρός η πολεμική μας αεροπορία και το ναυτικό να έχουν παρουσία και δυτικά της Κρήτης και σ’ αυτήν να προστεθεί και το πολεμικό ναυτικό της Αλβανίας, έστω και σε μικρό βαθμό.
Μετάφραση από τα τουρκικά: Σάββας Καλεντερίδης
πηγή: https://infognomonpolitics.gr/2020/05/tourkos-navarchos-analyi-tin-stratigiki-tis-tourkias-se-mesogio-kriti-livyi-na-tin-diavasoun-me-prosochi-dendias-ke-panagiotopoulos/