Η κρίση στην κυπριακή ΑΟΖ και τα Ίμια
Η διπλή κρίση που προκάλεσε η Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ και τα Ίμια, ήταν λογικά αναμενόμενη. Γι’ αυτό Αθήνα και Λευκωσία έπρεπε να υλοποιούν το ενεργειακό τους πρόγραμμα με τρόπο που να εξασφαλίζει τη στοιχειώδη αμυντική του κάλυψη. Δεν την εξασφάλισαν όμως, με αποτέλεσμα η Τουρκία να αμφισβητήσει, δυναμικά αυτή τη φορά, όχι μόνο τα ενεργειακά αποθέματα Κύπρου και Ελλάδος, αλλά και αυτά τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Και η μεν Ελλάς έχοντας ισχυρότερες αμυντικές δυνατότητες μπορεί αποτελεσματικότερα να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Αντίθετα, η Κύπρος βρίσκεται σε αδυναμία να αντιμετωπίσει μόνη της την κρίση, αφού ούτε η ΕΕ, ούτε η Ρωσία, ούτε πολύ περισσότερο οι Αγγλοαμερικανοί θέλησαν να αντιδράσουν στην τουρκική πρόκληση. Απεναντίας οι τελευταίοι, πιθανότατα θεωρούν την τουρκική κρατική τρομοκρατία ως μέσον πίεσης για επιβολή των γνωστών τους σχεδίων κατά της Κύπρου. Παράλληλα, ακούστηκαν και πάλι οι γνωστές απόψεις μερίδας πολιτικών μας, ότι μόνο με λύση του Κυπριακού θα επιλύσουμε το πρόβλημα της ΑΟΖ μας.
Η πολιτική αυτή όμως, ήδη δοκιμάστηκε και απέτυχε, αφού παρά τις τόσες υποχωρήσεις επί Χριστόφια και Αναστασιάδη, ειδικές και γενικές, η Τουρκία συστηματικά αποτρέπει τη λύση και των δύο προβλημάτων. Άλλωστε, η ύπαρξη τριών διεθνών συμφωνιών (εγκαθίδρυσης, εγγύησης και συμμαχίας), δεν εμπόδισαν την Άγκυρα από το να εισβάλει, να διχοτομήσει και να θεωρεί εκλιπούσα την Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας είχε αναλάβει να προστατέψει την ύπαρξη και την εδαφική ακεραιότητα! Έκνομη είναι βεβαίως και η συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο, το καθεστώς του οποίου ρυθμίστηκε με διεθνείς συνθήκες, από τις οποίες μάλιστα εκείνη της Λωζάννης είχε υπογραφεί ύστερα από έναν νικηφόρο για την Τουρκία πόλεμο.
Τέλος η Τουρκία παραβιάζει συστηματικά και τη συνθήκη για το δίκαιο της θάλασσας, την οποία παρότι δεν έχει υπογράψει, αυτή αποτελεί ήδη εθιμικό διεθνές δίκαιο, δεσμεύοντας πλέον όλα τα κράτη. Δυστυχώς όμως, ούτε και ο ΟΗΕ καταδίκασε τις πειρατικές ενέργειες της Τουρκίας κατά της Κύπρου και της Ελλάδος, όπως ούτε και την επιδρομή κατά της Συρίας. Και όμως οι τουρκικές ενέργειες έχουν όλα τα χαρακτηριστικά της εισβολής, όπως ο ίδιος ο ΟΗΕ την ορίζει (ψήφισμα ΓΣ3314(74)).
Επιπλέον, έχει ως πρωταρχικό του στόχο, τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης, την αποτροπή των απειλών και την καταστολή των επιθετικών κατ’ αυτής ενεργειών (άρθρο 1 του Καταστατικού Χάρτη). Υποχρεώνει μάλιστα τα κράτη μέλη του να επιλύουν ειρηνικά και δίκαια τις μεταξύ τους διεθνείς διαφορές (άρθρο 2 (3)), ενώ απαγορεύει όχι μόνο τη χρήση βίας, αλλά και την απλή απειλή για τέτοια χρήση, κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους.(άρθρο 2 (4)). Επομένως, η συμπεριφορά της Τουρκίας, που στην πράξη επεκτείνει την εισβολή της και στην κυπριακή ΑΟΖ, δικαιολογεί πλήρως την προσφυγή μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, τουλάχιστο για να προλάβουμε τα χειρότερα. Ισχυρούς λόγους για παρόμοια προσφυγή, έχει και η Ελλάδα, μετά τον εμβολισμό πλοίου της από τουρκικό πολεμικό.
Συμπέρασμα: Παρά το γεγονός ότι το διεθνές δίκαιο είναι το δίκαιο των αδυνάτων, αλλά όταν και όπως το εφαρμόζουν οι δυνατοί, Λευκωσία και Αθήνα έχουν συμφέρον να επιδιώκουν πάντα την εφαρμογή του, όχι μόνο για λόγους αρχής, αλλά και γιατί βραχυπρόθεσμα είναι το ισχυρότερο ειρηνικό όπλο που διαθέτουν. Είναι όμως ανάγκη να ενισχύουν και την άμυνά τους, συνάπτοντας παράλληλα και συμμαχίες με χώρες με τις οποίες έχουν κοινά συμφέροντα.
Αν λοιπόν τα ενεργειακά αποθέματα Ελλάδας-Κύπρου, εξασφαλίζουν, σε σημαντικό βαθμό, την ενεργειακή αυτάρκεια της ΕΕ, το κοινό συμφέρον, αλλά και λόγοι αρχής, επιβάλλουν την αμυντική κάλυψή τους από κοινοτικές δυνάμεις. Και όπως η αποφασιστικότητα της Γαλλίας κάλυψε αμυντικά την προσπάθεια της TOTAL, μια διευρυμένη κοινοτική ναυτική δύναμη μπορεί κάλλιστα να εξασφαλίσει τα κοινοτικά κοιτάσματα Κύπρου και Ελλάδος. Για να πάψει επιτέλους η δημοκρατική Ευρώπη, ένας εμπορικός γίγαντας, να εξαρτάται από ξένες ενεργειακές πηγές και σαν πολιτικός και στρατιωτικός νάνος, να εκβιάζεται από την ισλαμοφασιστική Τουρκία. Και αν οι δύο υπερδυνάμεις και ο αμερικανοκρατούμενος ΟΗΕ τρέφουν ακόμα ψευδαισθήσεις και νίπτουν τας χείρας, η Ευρώπη έχει κάθε λόγο να απεγκλωβιστεί από μια παλιά δόλια και μονόπλευρη βρετανική πολιτική, που τόσο επιπόλαια υιοθέτησε η Ουάσιγκτον.
Πριν η ομηρία της Κύπρου εξελιχθεί και σε δική της. Ελλάδα και Κύπρος λοιπόν, έχουν κάθε λόγο να προωθήσουν μια τέτοια πολιτική. Ίσως σταματήσει ένας μακροχρόνιος εμπαιγμός και αρχίσουν επιτέλους διαπραγματεύσεις, με βάση το διεθνές δίκαιο. Πρόκειται για μια πολιτική που εξυπηρετεί το πραγματικό συμφέρον όλων των κρατών της περιοχής, αλλά και την εδραίωση μιας δίκαιης, μεταξύ τους, ειρήνης.
*Πρέσβης ε.τ.
