Οι επείσακτοι θαυμαστές του Ερντογάν

Μπορεί οι Βρυξέλλες να βρίσκονται πολύ μακρυά από την Τουρκία για να μπορέσει να επιβάλει ο Ερντογάν, με τον τρόπο που ξέρει, την πολιτική του θέληση. H αλαζονική του όμως συμπεριφορά καταδεικνύει το απύθμενο θράσος να εκλαμβάνει τον ευρωπαϊκό χώρο ως έδαφος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτή η εξελισσομένη πραγματικότητα αποδεικνύει το πόσο μεστή ευσεβοποθισμών και κατ’ επέκταση ανεδαφική υπήρξε η στρατηγική «εξημέρωσης του θηρίου» μέσω της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ με την παράλληλη επίλυση των ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού. Αν επίσης, ήταν τραγελαφικό το επιχείρημα που αρχικώς προεβάλλετο ότι η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας θα οδηγήσει αναποδράστως στον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας και στον εκδημοκρατισμό του πολιτικού συστήματος, σήμερα το τραγελαφικό εξελίχθηκε σε κωμικοτραγικό, χωρίς όλοι εκείνοι οι επείσακτοι θαυμαστές και εξάλλως χειροκροτητές του Ερντογάν να αισθάνονται έστω και την ελαχίστη ευθύνη αξιοπρεπείας να πουν δημοσίως ένα «κάναμε λάθος». Δυστυχώς αυτοί που για έτη λοιδορούσαν το δόγμα του μακροχρόνιου αγώνα για απελευθέρωση μετέτρεψαν με τα στρατηγικά τους ελλείμματα το Κυπριακό σε μακροχρόνιο, αφού είναι οι πρώτοι που έδωσαν το πλεονέκτημα στην Τουρκία να μετατρέψει το χρόνο σε στρατηγικό της σύμμαχο. Η πολιτική κατευνασμού αντί να μειώσει, ενίσχυσε τον τουρκικό ηγεμονικό αναθεωρητισμό.

Σήμερα, στον ευρωπαϊκό χώρο κυριαρχεί το αντιτουρκικό αίσθημα καθιστώντας το έδαφος πρόσφορο προκειμένου να καταγγελθεί η Τουρκία για μία αλυσίδα θεμάτων που παραβιάζουν τους όρους της ενταξιακής της πορείας, με σκοπό τη λήψη σκληρών μέτρων. Τέτοιες συγκυρίες δεν διαρκούν για πάντα. Έρχονται και παρέρχονται. Αν δεν αξιοποιηθούν εγκαίρως τότε εξατμίζεται το πλεονέκτημα που παρέχει ο χρόνος. Κατά το παρελθόν, οι ευρωπαίοι εταίροι προσπαθούσαν να κρυφτούν πίσω από την Ελλάδα και την Κύπρο προκειμένου να αναστείλουν την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Σήμερα έχουν αντιστραφεί οι όροι. Η Κυπριακή Δημοκρατία κρύβεται για να μην εκτεθεί. Κρύβεται για να μην χαλάσει η δυναμική και το «καλό κλίμα» των συνομιλιών (sic). Ενώ στον ευρωπαϊκό χώρο, η Τουρκία εκτίθεται και απομονώνεται, στο εσωτερικό κυπριακή κυβέρνηση άρχισε προεκλογική εκστρατεία στέλλοντας διεθνώς αγχωτικά μηνύματα μέσω των οποίων εκλιπαρεί για επανέναρξη των συνομιλιών.

Η Τουρκία εισήλθε σε ένα πολιτικοδιπλωματικό πόλεμο, με κράτη-μέλη της Ε.Ε. με απρόβλεπτες συνέπειες. Ο Ερντογάν μετέφερε ανερυθριάστως πριν από μερικούς μήνες τον προεκλογικό του αγώνα στον ευρωπαϊκό χώρο, με νεοσουλτανική νοοτροπία, ασύμβατη με τον ευρωπαϊκό κοινοτικό πολιτισμό. Στη Λευκωσία όμως, η κυβέρνηση Αναστασιάδη σήμανε έντεχνο σιωπητήριο. Παρακολουθεί αμήχανα χωρίς να έχει σχέδιο διαχείρισης του αντιτουρκικού ξεσπάσματος της Ευρώπης και το χειρότερο, κάποιοι κυβερνητικοί κύκλοι συντηρώντας τις εμμονές τους συνεχίζουν να εκλαμβάνουν τον Ερντογάν ως προοδευτικό ηγέτη. Πρόκειται για τους ιδίους κύκλους που διερρήγνυαν επ’ εσχάτων τα ιμάτιά τους, όταν ο υπουργός εξωτερικών της Ελλάδος προέταξε στις συνομιλίες την κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεως.

Η Τουρκία δεν φαίνεται μόνο να χάνει το τραίνο προς την ΕΕ αλλά είναι και δική της συνειδητή πολιτική η παραμονή της στον προθάλαμο, χωρίς να επείγεται για άμεση ένταξη. Συνεπώς, είναι προφανές ότι η πολιτική του Ελσίνκι (1999) για Αθήνα και Λευκωσία, προκειμένου να στηριχθεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, όχι μόνο δεν απέδωσε αλλά απεδείχθη παταγώδης αποτυχία. Η Τουρκία αντί να γίνει πιο δημοκρατική έγινε πιο αυταρχική και αντί να γίνει πιο φιλική στα ελληνοτουρκικά έγινε πιο επιθετική. Στη δε ευρωπαϊκή της πορεία, έχει αναπτύξει μία πολιτική ρητορική που δίδει την εντύπωση ότι δεν θα ενταχθεί αυτή στην Ευρώπη αλλά η Ευρώπη θα προσχωρήσει σε αυτή.

Η τρέχουσα κρίση στις ευρωτουρκικές σχέσεις προσφέρει ένα νέο πρίσμα προς επαναξιόλογηση της στάσης μας έναντι της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Σε αντίθετη περίπτωση θα παραμείνουμε δέσμιοι των ψευδαισθήσεων, τις οποίες συντηρεί εν πολλοίς ο ξένος παράγοντας που εμπλέκεται στο Κυπριακό, προκαλώντας υποβολιμαίως εκβιαστικό φόβο ως προς τον στρατηγικό επαναπροσδιορισμό έναντι του εθνικού μας θέματος. Αποτελεί καταστροφικό ευσεβοποθισμό το να επιμένουν κάποιοι κύκλοι ότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας θα είναι καταλύτης για την επίλυση του προβλήματος, την ίδια στιγμή που η νυν πολιτική ηγεσία στην Άγκυρα συνειδητώς απομακρύνει τη χώρα από την ΕΕ. Η αδυναμία επαναδιατύπωσης της στρατηγικής στο Κυπριακό σε σχέση με το ευρωτουρκικά εγκλωβίζει την ελληνική πλευρά σε αδιέξοδο. Οποιαδήποτε εμμονή στην ήδη αποδεδειγμένη ως αποτυχούσα στρατηγική σημαίνει σιωπηρή αποδοχή της διαιώνισης του κατοχικού καθεστώτος.