Ο Θουκυδίδης … στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Αποδεικνύεται ότι οι πλέον ανεπίδεκτοι μαθήσεως της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, είναι δικοί μας. Τις προάλλες, έγινε μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα «η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία για εξήγηση σύγχρονων πολιτικών φαινομένων» με τον καθ. Χανιώτη. Σε σύντομη παρέμβαση αναφέρθηκα στην κατανόηση των δύσκολων σύγχρονων προβλημάτων με εργαλείο τον Θουκυδίδη. Ως παράδειγμα, ρώτησα για το «πως αντιμετωπίζεται η τουρκική επιθετικότητα» και προχωρώντας, έδωσα την απάντηση που προφανώς θα έδινε ο Θουκυδίδης: η επιθετικότητα προκύπτει από το ανισοζύγιο ισχύος ανάμεσα στην Τουρκία -πρωτίστως στρατιωτικής ισχύος-, έναντι της αδυναμίας εκείνων που απειλεί και παραβιάζει τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Επιπλέον, επεσήμανα την προσαρμογή του Θουκυδίδη από ορισμένους πολιτικούς οι οποίοι, «ευφυώς» ή πονηρά σκεπτόμενοι, δεν αντιπαρατίθενται στον ορθολογισμό του Θουκυδίδη αλλά τον προσαρμόζουν στις απόψεις τους. Εν ολίγοις, αντί να αλλάξουν απόψεις, αλλάζουν τον Θουκυδίδη. Σοβαροί μελετητές της πολιτικής επιστήμης και φιλοσοφίας (δικοί μας και ξένοι π.χ. Hobbes, Morgenthau κ.ά.) θεωρούν ότι ο Θουκυδίδης είναι ο αντιπρόσωπος του πολιτικού ορθολογισμού και ότι η άποψη του παραμένει διαχρονική. Δεν ήταν έκπληξη λοιπόν που στην εκδήλωση του Ευρωκοινοβουλίου, εκείνος που προσάρμοσε τον ιστορικό ορθολογισμό του Θουκυδίδη στις δικές του απόψεις, δεν ήταν ξένος, αλλά «δικός μας» πολιτικός.
Πάντως, το δημοψήφισμα του Ερντογάν απογύμνωσε πολλούς εγχώριους πολιτικούς και αναλυτές των οποίων οι απόψεις έμειναν μετέωρες. Πριν το δημοψήφισμα, γνωστοί ερντογανιστές στην Κύπρο δικαιολογούσαν την τουρκική επιθετικότητα, επειδή «οι απειλές γίνονται για εσωτερική κατανάλωση για να προσελκύσει ο Ερντογάν τις ψήφους των υπέρ-εθνικιστών». Ο Κύπριος Υπ. Εξ. επένδυσε στην επικράτηση του Ερντογάν επειδή «τότε ίσως η στάση της Τουρκίας γίνει πιο συγκαταβατική με το θέμα της ασφάλειας» στο Κυπριακό (εφ. «Αλήθεια»). Με ίδιο σκεπτικό, ο Πρόεδρος εξέφραζε την ελπίδα ότι μετά το δημοψήφισμα θα υπάρξει μια νέα στάση από πλευράς Τουρκίας στο Κυπριακό. Εν ολίγοις, αν ο Ερντογάν γινόταν επίσημα νεοσουλτάνος μέσω δημοψηφίσματος, η Κύπρος μάλλον είχε να ωφεληθεί! Φυσικά, τέτοιες δηλώσεις δεν φτάνουν το πρωτοσέλιδο της εφ. «Πολίτης» που θριαμβολογούσε για την νίκη του κόμματος AKP του Ερντογάν: «Το AKP σάρωσε – Η Κύπρος ελπίζει».
Πόσο πιο έξω μπορεί να πέσει ένας που δηλώνει τα πιο πάνω, στη συνέχεια ο Ερντογάν επικρατεί στο δημοψήφισμα αλλά η τουρκική επιθετικότητα κορυφώνεται αμείωτη; Πόσο πιο λάθος μπορεί να είναι ένας που πριν μερικές βδομάδες επέμενε στα πιο πάνω και τώρα δηλώνει ότι «υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης πολιτικής», «οι Τούρκοι εγείρουν νέες απαιτήσεις», «η υφιστάμενη πολιτική δεν αποδίδει και πρέπει να εξευρεθούν άλλοι τρόποι για νάναι ψηλό το κόστος της κατοχής για την Τουρκία»; Εκείνοι που με αλαζονεία επέμεναν ότι «δεν υπάρχει άλλη πολιτική», αναζητούν τώρα άλλη! Εκείνοι που ευελπιστούσαν στην επικράτηση του Ερντογάν για να συμβιβαστεί στο Κυπριακό, αναζητούν το λάθος τώρα, αλλά ανεπίδεκτοι μαθήσεως... Και όσοι για χρόνια και έντονα, επιχειρηματολογούμε βάσει του ορθολογισμού, αντίλογος είναι χυδαιολογίες και επίθετα.
Παρεμπιπτόντως, η στάση της Ελληνικής δικαιοσύνης να απορρίψει την απαίτηση της Τουρκίας να της παραδοθούν οι στρατιωτικοί που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα, αποτελεί θρίαμβο της πολιτισμένης κοινωνίας απέναντι στον νεοσουλτανισμό. Τούρκοι στρατιωτικοί κατέφυγαν επίσης για προστασία σε Γερμανία, Ολλανδία και Σουηδία, αλλά δεν βρίσκονται απέναντι στην Τουρκία, ούτε σε οικονομική κρίση, ούτε γειτνιάζουν με το θηρίο. Λαμβάνοντας υπόψην το ανισοζύγιο και τους τουρκικούς εκβιασμούς, η Ελλάδα διασώζει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Δυστυχώς, η Βουλγαρία ενέδωσε στους εκβιασμούς του Ερντογάν παραδίνοντας πίσω τους Τούρκους υπηκόους. Αυτό αναδεικνύει περίτρανα την ανάγκη μιας πανευρωπαϊκής συλλογικής στάσης, όπως το έθεσα ήδη προς την ΕΕ με γραπτή μου παρέμβαση.
Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ (S&D). Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Rutgers των ΗΠΑ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο θέμα. Συνέχισε με Διδακτορικό δίπλωμα στα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Houston των ΗΠΑ.
- costas.mavrides@europarl.europa.eu.
