Από το ευρωπαϊκό στο … “τουρκικό κεκτημένο»
Βρισκόμαστε στην ευνοϊκότερη συγκυρία από την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ μετά την απόρριψη του Σχ. Ανάν το 2004. Οι πολίτες δικαιώνονται αφού κεφαλαιώδη πλεονεκτήματα θα ήταν ανύπαρκτα π.χ. διακρατικές συμφωνίες ΑΟΖ με Αίγυπτο-Ισραήλ και ενεργειακοί κολοσσοί, διαπραγμάτευση στο Κυπριακό με Κυπριακή Δημοκρατία εντός ΕΕ κ.ά. Ωστόσο, δεν μπορεί να αξιοποιήσει αυτά μια ηγεσία που θεωρείται δεδομένη από τους ξένους. Το εξής συμβάν είναι χαρακτηριστικό. Πριν δύο χρόνια, Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου ήταν ο Μ. Σουλτς. Στο περιθώριο μιας συνεδρίας, του εξήγησα ότι αν θέλει λύση στην Κύπρο, πρέπει να παύσει να επενδύει στους δεδομένους Ε/κ πολιτικούς επειδή θα στηρίξουν την όποια λύση προκύψει. Στη θέση σας, σημείωσα, θα με απασχολούσαν εκείνοι που δεν είναι δεδομένοι υποστηριχτές της όποιας λύσης αλλά έχουν αξιοπιστία στην κοινωνία να στηρίξουν μια σωστή λύση. Μετά από τρεις μέρες, ήμουν προσκεκλημένος στο γραφείο του. Συνεπώς, τα συμφέροντα της Κύπρου δεν προωθούνται από τους δεδομένους πολιτικούς και προφανώς αρεστούς στους ξένους αφού αποδέχονται την ανταμοιβή της Τουρκίας στην ΕΕ, αλλά την ονομάζουν πρόκληση κόστους στην Κύπρο.
Η σύγκρουση Ερντογάν-ΕΕ, η έξοδος του Ην. Βασιλείου και προπάντων η άρνηση Ερντογάν για προσαρμογή στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, έχουν νεκρώσει το ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας στο οποίο θεμελιώθηκαν διάφορες ψευδαισθήσεις. Σήμερα, η Κομισιόν προωθεί αναβάθμιση οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας μέσω Τελωνειακής Ένωσης, με ενθουσιασμένη την Τουρκία και μερικά κράτη-μέλη. Αντί μιας συγκροτημένης Ευρωπαϊκής πολιτικής μας ενώπιον των εξελίξεων, έχουμε τον κ. Έιντε (Ειδ. Σύμβουλος ΓΓ/ΟΗΕ) σε ρόλο προαγωγού-λομπίστα της Τουρκίας στην ΕΕ. Οι βασικές ελευθερίες που ζητά η Τουρκία αποτελούν τον πυρήνα λειτουργίας της ΕΕ (ελευθερία διακίνησης/εγκατάστασης προσώπων και εμπορίας αγαθών-υπηρεσιών). Μερική έστω αποδοχή τους, εξυπακούει το τέλος της Κύπρου ως ευρωπαϊκού κράτους και προσχώρησης στο … «τουρκικό κεκτημένο». Πάντως, οι όροι εντολής του κ. Έιντε απαιτούν σεβασμό στα ψηφίσματα και αποφάσεις του ΟΗΕ και Συμβουλίου Ασφαλείας. Πως υπηρετεί τα συμφέροντα των δύο κοινοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας (όπως τόνισε ο νέος Γεν. Γραμματέας ΟΗΕ), όταν μετατρέπεται σε λομπίστας της Τουρκίας στην ΕΕ;
Η Τελωνειακή Ένωση αφορά το ελεύθερο εμπόριο ΕΕ-Τουρκίας που διέπεται για δεκαετίες από την υφιστάμενη βασική Συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης. Καθώς οι διεργασίες για αναβάθμιση προχωρούν, η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει καν τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της βάσει της αρχικής συμφωνίας προς την Κύπρο, ούτε αναγνώρισε την Κυπριακή Δημοκρατία. Σήμερα, η τουρκική οικονομία κλονίζεται και η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της, που εξυπακούει τεράστια οικονομικά συμφέροντα και δυνατότητες πίεσης και πρόκλησης κόστους. Είναι όμως απογοητευτικό, τόσοι άλλοι να βρίσκονται σε ρήξη με το καθεστώς Ερντογάν και η Κύπρος υπό τουρκική κατοχή να σιωπά ως να μην είμαστε εντός ΕΕ! Είναι εξοργιστικό να επιβάλλονται οικονομικές κυρώσεις σε άλλες χώρες που η Κυπριακή Κυβέρνηση στηρίζει, αλλά για την μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την παράνομη κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους της, να σιωπά.
Παρεμπιπτόντως, παράγωγο του αντι-τουρκικού κλίματος είναι η αναβολή (όχι ακύρωση) ψηφοφορίας της έκθεσης για την Τελωνειακή Ένωση ΕΕ-Τουρκίας σε αρμόδια Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου που συμμετέχω. Προφανώς, στο ενδεχόμενο οριστικής απόρριψής της, επικράτησαν δεύτερες σκέψεις για προσωρινή αναβολή. Όμως, το Προεδρικό της Κύπρου, Υπ. Εξ. και Γραφείο του Κύπριου Επιτρόπου, πώς αντιδρούν; Η Τουρκία καίγεται να διασώσει την οικονομία της που καταποντίζεται και βλέπει την Τελωνειακή Ένωση ως σωσίβιο και διέξοδο, χωρίς εκπλήρωση των ευρωπαϊκών της υποχρεώσεων προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Στην διαδικασία μπορεί να παρέμβει αποτελεσματικά μόνο ο Πρόεδρος (Κυπριακή Κυβέρνηση) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αν το θέλει… Παρεμπιπτόντως, πως ανέχεται τον λομπίστα της Τουρκίας ως μεσολαβητή;
Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ (S&D). Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Rutgers των ΗΠΑ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο θέμα. Συνέχισε με Διδακτορικό δίπλωμα στα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Houston των ΗΠΑ.
- costas.mavrides@europarl.europa.eu.
